Xosé Neira Vilas

Xosé Neira Vilas naceu en Gres (A Estrada) o 3 de novembro de 1920. É, como moitos outros galegos emigrante en Buenos Aires. Desde 1949 leva nesa cidade un intenso contacto con exiliados e realiza unha gran labor de difusión da cultura galega.

En 1957 casa con Anisia Miranda, cubana. Nese mesmo ano, Neira Vilas e Anisia van residir a Cuba, alí vive ata 1983, data que se xubilou. Nos trinta e un anos que residíu nese país, escribiu a maior parte da sua obra literaria.

Hoxe vive en Galicia, no seu pobo natal.

É membro numerario da Real Academia Galega, Doctor Honoris Causa polas Universidades de A Coruña e La Habana, Premio da Crítica Española e premio da Crítica Galega. Está en posesión da medallas Castelao, Pedrón de Honra e Celanova Casa dos Poetas.

A súa producción literaria é moi ampla e abrangue dende a poesía de temática social ata relatos e ensaios. A vida e a situación de Galicia está presente sempres na súa producción literaria. A novela “Memorias dun neno labrego”, unha das máis coñecidas ten máis de trinta edicións y está traducida a máis de quince idiomas.

Na nosa semana cultural acudíu ó noso centro a darnos unha charla sobre a súa interesante vida, sobre os seus libros e contounos un pouco a súa experiencia. Estamos moi orgullosos e agradecidos de que nos visitara.

Entrevistado por Beatriz Motos e Stephanie Torres

“A miña próxima novela será sobre un home que perde bus que o leva ó barco que vai a América, mentras reflexiona sobre o que deixa atrás”

¿En que se inspira para escribir os seus libros?

Inspírome na realidade, parto das propias experiencias, no que un ve, no que un percibe, no que un o rodea, inspírome na vida mesma, nas experiencias vividas.

¿Cal foi o motivo que o levo a escribir?

É a miña vocación desde neno, eu empecei a escribir con nove anos, pero logo seguin escribiendo, naturalmente ainda non me propoñia ser un escritor pero logo seguin com esta afición. Con vinte anos emigro a Arxentina, alí descubro Galicia, con mestres moi importantes dos cales fun amigo, como Luis Seoane, Lorenzo Varela, Rafael Dieste, Ramón de Valenzuela … Descubro que hai moitas revistas, emisións de radio importantisimas… Buenos Aires daquela era a capital cultural de Galicia, tiña catrocentos mil galegos nativos emigrados alí -máis que a población de Coruña e Vigo xuntos- e ali xurde a miña vocación unida ao meu descubrimento da presedencia histórica e cultural de Galicia, polo tanto escribin xa en galego, escribin poesía, contos, artículos e de todo. En 1960 publico o meu primeiro libro “Dende lonxe”, logo “Memorias dun neno labrego”, que foi traducido en moitos idiomas, tamén foi utilizado para teatro, publicáronse mais de catrocentos cicuenta mil exemplares, estos son as dúas únicas obras que publiquei en Buenos Aires, pero seguin escribindo periodismo e libros. No ano 61 a miña experiencia cubana foi moi importante, foi donde escribin a maioria da miña obra, e foi en Cuba donde completei libros que empezara en Buenos Aires, como “Xente no rodicio”.

¿Cal foi o libro que mais lle gustou de todos os que ten escrito?

É moi difícil que un pai che diga cal e o seu fillo preferido. Aunque hai unha novela que quero moito que se chama, “Querido Tomas” e tamén “Aqueles anos de Moncho” e algunhas de investigación como “Castelao en Cuba” que e un libro moi elaborado, “Relatos mariñeiros” que e un libro de contos… son moitos os preferidos por non dicir todos.

¿Cómo e cando escribe?

Un libro é unha longa elaboración. Primeiro se necesita unha idea que xurden nun momento dado, pero si esta idea acude reiteradamente a cabeza, acaba escribindose, logo hai que buscar información e ir xuntándoa. Hai un libro que escribin hace moitos anos “Neira Vilas en Arxentina”, é unha entrevista na que nunha parte falo do proceso de creación dun libro. Eu escribo os fins de semana, en vacacións, eu escribo en calquera momento e en calquera sitio. Para escribir, o máis importante é a idea que vai medrando nun. O outro día ocurríuseme unha idea -e pode que sexa a próxima novela que escriba- é un mozo de 18 ou 19 anos que emigra, e logo ese mozo que de tanto tempo que emprega en despedirse dos pais e dos irmáns, perde o coche de linea que el ten que coller para chegar a Vigo para coller o barco. A sete kilómetros pasaba un coche chamado o leiteiro que viña de recoller leite, e seguia para a cidade…. A novela consiste nunha reflexión -mentres él espera ao leiteiro- sobre o que que deixa atrás, a morriña …

¿Qué significou para usted Cuba?

Eu vivín trinta eun anos en Cuba, de 1961 a 1992. Cuba é un país que me atraía moito, porque eu quería vivir a revolución. Eu tiña unha vida moi asentada pero buscaba aventuras, e para min Cuba era unha incógnita. Era un pobo maravilloso, gustabame moito o clima -persoalmente prefiro o clima de Cuba que o de Galicia- a xente e moi cordial e hospitalaria. Alí colaborei na prensa falando de temas galegos, tamén traducín algúns dos meus libros… A min uneme un sentimiento moi especial.

¿ Qué solucións propón para os problemas polos que esta pasando Cuba?

Eu penso que Cuba vai salir a flote, sobre todo cando se suspenda o brutal bloqueo, económico, financieiro e tecnolóxico que ten Estados Unidos que ten con Cuba. Ningun país na historia do mundo sufriu un acoso tan brutal como o que esta sufrindo este país. Estou seguro que Cuba vai poder sobrepoñerse a esto.

Moitas gracias

Entrevista realizada por Beatriz Motos e Stephanie Torres